Gần đây, thuật ngữ “tụt mood” xuất hiện dày đặc trên mạng xã hội và các chương trình giải trí, khiến nhiều người thắc mắc ý nghĩa thực sự của nó là gì và tại sao giới trẻ lại thường xuyên trải qua trạng thái này. Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết về “mood”, các biến thể của nó và cách để duy trì tâm trạng tích cực.
Mood, trong tiếng Anh, dùng để chỉ trạng thái tâm trạng, cảm xúc của một người tại một thời điểm nhất định. Trạng thái này có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, khác với những cảm xúc thoáng qua. Khi nói “tụt mood”, chúng ta đang đề cập đến tình trạng tâm trạng đi xuống, cảm giác mất hứng thú, hụt hẫng, chán nản hoặc buồn bã đột ngột.
Phân biệt Mood và Feeling
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa “mood” (tâm trạng) và “feeling” (cảm giác/cảm xúc). Dù có liên quan, chúng không hoàn toàn giống nhau. “Feeling” thường là phản ứng cảm xúc trực tiếp, tức thời đối với một sự kiện, tình huống cụ thể và thường kéo dài trong thời gian ngắn. Ví dụ: cảm thấy vui khi nhận quà, cảm thấy đau khi bị thương, cảm thấy bất ngờ khi nghe tin tức.
Trong khi đó, “mood” là một trạng thái cảm xúc nền, kéo dài hơn và không nhất thiết phải gắn liền với một nguyên nhân rõ ràng tức thì. Mood có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận và phản ứng với các sự kiện xung quanh trong một khoảng thời gian nhất định (vài giờ, vài ngày). Ví dụ: cảm thấy phấn chấn suốt cả buổi sáng, hay cảm thấy uể oải, chán nản cả ngày mà không rõ lý do cụ thể.
Các biến thể phổ biến của “Mood” trong giới trẻ
Giới trẻ Việt Nam đã nhanh chóng tiếp nhận và biến tấu từ “mood” thành nhiều cụm từ thông dụng, thể hiện các sắc thái tâm trạng khác nhau:
Tụt mood (hay tụt mút)
Đây là cách diễn đạt phổ biến nhất, chỉ việc tâm trạng đang vui vẻ, bình thường bỗng dưng đi xuống một cách đột ngột do một tác động nào đó. Nó thể hiện cảm giác mất hứng, chán nản, hụt hẫng hoặc không còn năng lượng để làm gì.
Down mood
Tương tự như “tụt mood”, “down mood” mô tả trạng thái tâm trạng chùng xuống, cảm thấy buồn bã, trống rỗng, thiếu động lực và không muốn tham gia vào bất kỳ hoạt động nào. Đây là cảm giác uể oải, không có tâm trạng mà nhiều người gặp phải.
Deep mood (hay So deep)
Cụm từ này thường dùng để chỉ một trạng thái tâm trạng trầm lắng, suy tư sâu sắc. Đôi khi, nó còn được giới trẻ dùng với ý nghĩa hài hước là “diễn sâu”, cố tỏ ra vẻ suy tư, bí ẩn, đặc biệt là trong các bức ảnh đăng trên mạng xã hội.
Monday mood
“Monday mood” ám chỉ tâm trạng đặc trưng vào ngày thứ Hai đầu tuần. Sau những ngày nghỉ cuối tuần thư giãn, việc phải đối mặt với công việc, học tập vào thứ Hai thường khiến nhiều người cảm thấy uể oải, áp lực hoặc thiếu hứng khởi.
Chữ MOOD viết cách điệu trên nền màu cam giải thích khái niệm tâm trạng
Tại sao “tụt mood” lại trở nên phổ biến?
Sự lan tỏa nhanh chóng của cụm từ “tụt mood” trong giới trẻ có thể xuất phát từ hai lý do chính:
- Ý nghĩa gần gũi và thú vị: Việc kết hợp một từ tiếng Việt (“tụt”) với một từ tiếng Anh (“mood”) tạo ra một cách diễn đạt mới mẻ, ngắn gọn và hiệu quả để mô tả chính xác trạng thái cảm xúc thường gặp. Nó giúp diễn tả cảm giác hụt hẫng, mất hứng một cách sinh động và dễ hiểu.
- Ảnh hưởng từ trào lưu: Giới trẻ thường nhạy bén và yêu thích việc bắt kịp các xu hướng ngôn ngữ mới. Khi “tụt mood” xuất hiện và được nhiều người sử dụng vì tính biểu cảm của nó, nó nhanh chóng trở thành một trào lưu ngôn ngữ, được dùng rộng rãi trong giao tiếp hàng ngày, đặc biệt là trên mạng xã hội. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng từ này phù hợp với ngữ cảnh và đối tượng giao tiếp.
Những nguyên nhân khiến giới trẻ dễ “tụt mood”
Việc giới trẻ ngày nay thường xuyên trải qua trạng thái “tụt mood” không phải là ngẫu nhiên mà bắt nguồn từ nhiều yếu tố tâm lý và xã hội:
Tính cách nhạy cảm
Những người có tâm hồn nhạy cảm thường dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, dù là nhỏ nhặt. Một lời nói, một hành động hay một sự việc không như ý cũng có thể khiến họ suy nghĩ nhiều và dễ rơi vào trạng thái “tụt mood”. Họ thường lo lắng, trăn trở và dễ bị cảm xúc chi phối.
Sự tự ti về bản thân
Cảm giác tự ti, luôn so sánh mình với người khác và tập trung vào những khuyết điểm của bản thân là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến tâm trạng tiêu cực. Sự đố kỵ, cảm giác thua kém khiến họ mất hứng thú với cuộc sống, khó hòa nhập và dễ dàng “tụt mood”.
Cô gái trẻ ngồi chống cằm buồn bã minh họa cho trạng thái tụt mood chán nản
Mất định hướng trong cuộc sống
Không xác định được mục tiêu, đam mê hay con đường phát triển cho tương lai khiến nhiều bạn trẻ cảm thấy hoang mang, vô định. Sự thiếu định hướng này làm mất đi động lực cố gắng, dẫn đến cảm giác chán nản, mất phương hướng và dễ “tụt mood”. Đây là tình trạng khá phổ biến ở giai đoạn chuyển tiếp trong cuộc đời.
Người ngồi trầm tư bên cửa sổ thể hiện tâm trạng down mood khi mất định hướng cuộc sống
Quá coi trọng đánh giá của người khác
Việc đặt nặng suy nghĩ, nhận xét của người khác về mình khiến bản thân dễ bị tổn thương và dao động cảm xúc. Khi quá phụ thuộc vào sự công nhận hay phán xét từ bên ngoài, chỉ cần một lời chê bai hay đánh giá không đúng cũng đủ làm bạn “tụt mood”. Hãy nhớ rằng bạn không thể làm hài lòng tất cả mọi người.
Thiếu sự kết nối và tình cảm
Cảm giác cô đơn, thiếu sự chia sẻ, quan tâm từ gia đình, bạn bè khiến nhiều người không có nơi để giải tỏa cảm xúc tiêu cực hay chia sẻ niềm vui. Sự thiếu thốn tình cảm này làm họ dễ cảm thấy lạc lõng và dễ bị “tụt mood” khi đối mặt với khó khăn.
Áp lực từ cuộc sống và công việc
Guồng quay học tập, công việc với nhiều áp lực, deadline và kỳ vọng cũng là nguyên nhân hàng đầu gây căng thẳng (stress). Tình trạng stress kéo dài dễ dẫn đến kiệt sức về tinh thần, khiến tâm trạng trở nên tồi tệ và thường xuyên “tụt mood”.
Cách phòng tránh và vượt qua trạng thái “tụt mood”
Tâm trạng tiêu cực ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống, công việc và các mối quan hệ. May mắn là chúng ta hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát và cải thiện tâm trạng của mình bằng những cách đơn giản sau:
Nuôi dưỡng tinh thần lạc quan
Tập trung vào những điều tích cực, nhìn nhận khó khăn như những thử thách để trưởng thành thay vì chỉ thấy mặt tiêu cực. Một tinh thần lạc quan giúp bạn vững vàng hơn trước nghịch cảnh và dễ dàng tìm thấy giải pháp cho vấn đề, từ đó hạn chế “tụt mood”.
Nhận biết và theo dõi tâm trạng bản thân
Hãy dành thời gian để lắng nghe và hiểu rõ những thay đổi trong cảm xúc của mình. Xác định được điều gì khiến bạn vui, điều gì khiến bạn buồn hay “tụt mood” sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc điều chỉnh cảm xúc và tìm cách giải quyết gốc rễ vấn đề.
Xây dựng và duy trì các mối quan hệ tích cực
Con người là sinh vật xã hội, việc có những mối quan hệ tốt đẹp với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp là rất quan trọng. Họ là điểm tựa tinh thần, nơi bạn có thể chia sẻ, giải tỏa cảm xúc, nhận được sự giúp đỡ và động viên khi cần, giúp giảm bớt căng thẳng và ngăn ngừa “tụt mood”.
Những người bạn thân thiết hỗ trợ nhau giúp cải thiện tâm trạng tránh tụt mood
Thiết lập lối sống lành mạnh
Một cơ thể khỏe mạnh góp phần tạo nên một tinh thần minh mẫn. Hãy duy trì thói quen ăn uống điều độ, ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên. Những hoạt động này không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giúp giải phóng endorphins – hormone hạnh phúc, giúp tinh thần sảng khoái và lạc quan hơn.
Dành thời gian thư giãn và nghỉ ngơi hợp lý
Đừng để áp lực công việc và cuộc sống cuốn bạn đi. Hãy cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi. Dành thời gian cho sở thích cá nhân như đọc sách, nghe nhạc, xem phim, đi dạo hoặc đơn giản là không làm gì cả. Những chuyến đi chơi xa, khám phá những điều mới mẻ cũng là cách tuyệt vời để nạp lại năng lượng và cải thiện tâm trạng.
Việc hiểu rõ “mood là gì” và các yếu tố ảnh hưởng đến tâm trạng là bước đầu tiên để bạn có thể làm chủ cảm xúc của mình. Bằng cách áp dụng những phương pháp trên, bạn có thể hạn chế tình trạng “tụt mood”, xây dựng một tinh thần vững vàng và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn hơn.
