Tìm hiểu về tình trạng dương vật cong
Dương vật ở trạng thái bình thường khi cương cứng thường có trục thẳng, hoặc có thể hơi lệch nhẹ sang trái hoặc phải mà không gây ra bất kỳ trở ngại nào. Tuy nhiên, tình trạng dương vật cong (còn gọi là bệnh Peyronie hay bệnh xơ cứng vật hang) xảy ra khi dương vật bị uốn cong một cách bất thường lúc cương cứng. Độ cong này có thể hướng lên trên, xuống dưới, hoặc sang một bên, đôi khi kết hợp cả việc dương vật bị ngắn lại hoặc có vết lõm hình đồng hồ cát.
Bệnh lý này xảy ra do sự hình thành các mảng mô sẹo sợi (gọi là mảng xơ) bên dưới da dương vật, trong lớp mô đàn hồi bao quanh vật hang (tunica albuginea). Các mảng xơ này làm giảm tính đàn hồi của khu vực bị ảnh hưởng, khiến cho khi vật hang chứa đầy máu lúc cương cứng, phần mô lành sẽ giãn nở bình thường trong khi phần có mô sẹo không giãn được, gây ra tình trạng cong vẹo. Nếu mảng xơ phát triển ở mặt lưng (mặt trên), dương vật sẽ cong lên; nếu ở mặt bụng (mặt dưới), dương vật sẽ cong xuống.
Hình ảnh minh họa dương vật bị cong lên trên so với dương vật thẳng bình thường
Nguyên nhân gây cong dương vật
Tình trạng dương vật cong có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Cong dương vật bẩm sinh: Đây là tình trạng dương vật đã bị cong ngay từ khi sinh ra, thường do sự phát triển không đồng đều của các cấu trúc bên trong dương vật trong quá trình bào thai. Loại cong này thường không liên quan đến mô sẹo và thường được phát hiện ở tuổi dậy thì hoặc khi bắt đầu hoạt động tình dục.
- Bệnh Peyronie (Cong dương vật mắc phải): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây cong dương vật ở nam giới trưởng thành. Bệnh xảy ra do sự hình thành mảng xơ cứng trong vật hang. Nguyên nhân chính xác của Peyronie chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng thường liên quan đến:
- Vi chấn thương lặp đi lặp lại: Tổn thương nhỏ ở dương vật trong quá trình quan hệ tình dục hoặc các hoạt động khác có thể gây chảy máu nhỏ bên trong và kích hoạt quá trình viêm, dẫn đến hình thành mô sẹo bất thường.
- Yếu tố di truyền: Một số nam giới có khuynh hướng di truyền dễ mắc bệnh Peyronie hơn.
- Rối loạn mô liên kết: Bệnh Peyronie đôi khi liên quan đến các rối loạn mô liên kết khác như co cứng Dupuytren (ở bàn tay) hoặc co cứng Plantar (ở bàn chân).
- Tuổi tác: Bệnh phổ biến hơn ở nam giới trung niên và lớn tuổi.
- Chấn thương dương vật: Một chấn thương mạnh, đột ngột vào dương vật đang cương cứng (ví dụ: gãy dương vật) có thể dẫn đến hình thành sẹo và gây cong vẹo sau này.
- Thói quen sinh hoạt: Mặc dù ít được chứng minh là nguyên nhân trực tiếp, việc mặc quần lót quá chật trong thời gian dài có thể gây áp lực lên dương vật, nhưng khó có khả năng gây ra tình trạng cong đáng kể như bệnh Peyronie hay cong bẩm sinh. Quan hệ tình dục quá thô bạo hoặc sai tư thế có thể làm tăng nguy cơ vi chấn thương.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số ít trường hợp cong dương vật có liên quan đến tác dụng phụ của một số loại thuốc, nhưng đây là nguyên nhân hiếm gặp.
Ảnh hưởng của dương vật cong đến nam giới
Mức độ ảnh hưởng của dương vật cong phụ thuộc chủ yếu vào độ cong và các triệu chứng đi kèm.
- Độ cong nhẹ (dưới 20-30 độ): Nếu dương vật chỉ cong nhẹ và không gây đau đớn hay khó khăn khi quan hệ, nó thường không cần điều trị và không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.
- Độ cong trung bình đến nặng (trên 30 độ) hoặc có triệu chứng:
- Đau đớn: Nam giới có thể cảm thấy đau ở dương vật, đặc biệt là khi cương cứng hoặc trong giai đoạn đầu của bệnh Peyronie (giai đoạn viêm).
- Khó khăn khi quan hệ tình dục: Độ cong lớn có thể gây khó khăn hoặc không thể xâm nhập vào âm đạo, gây đau cho cả nam giới và bạn tình, hạn chế các tư thế quan hệ.
- Ảnh hưởng tâm lý: Hình dạng bất thường của dương vật có thể khiến nam giới cảm thấy tự ti, mặc cảm, lo lắng về khả năng tình dục, dẫn đến né tránh quan hệ, căng thẳng trong mối quan hệ và thậm chí là trầm cảm.
- Rối loạn cương dương: Cơn đau, lo lắng hoặc sự thay đổi cấu trúc do mảng xơ có thể góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn cương dương.
- Rút ngắn dương vật: Bệnh Peyronie có thể làm dương vật ngắn lại khi cương cứng.
- Khó tiểu: Mặc dù hiếm gặp, độ cong nghiêm trọng hoặc vị trí mảng xơ đặc biệt có thể chèn ép niệu đạo gây khó tiểu.
Nam giới cảm thấy đau đớn và lo lắng do tình trạng dương vật cong
Cách làm cho dương vật thẳng đứng trở lại
Khi nhận thấy dương vật có dấu hiệu cong bất thường, điều quan trọng là nam giới cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa Nam học để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ cong, tìm hiểu nguyên nhân, kiểm tra sự hiện diện của mảng xơ (có thể cần siêu âm dương vật) và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Tuyệt đối không nên tự ý áp dụng các biện pháp dân gian hoặc các bài tập không có cơ sở khoa học lan truyền trên mạng vì có thể gây tổn thương thêm cho dương vật.
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị dương vật cong, lựa chọn tùy thuộc vào nguyên nhân (bẩm sinh hay mắc phải), độ cong, sự ổn định của bệnh (còn đau, còn tiến triển hay đã ổn định), và mức độ ảnh hưởng đến chức năng tình dục và tâm lý người bệnh.
Bác sĩ nam khoa tư vấn phương pháp điều trị dương vật cong cho bệnh nhân
Điều trị không phẫu thuật
- Theo dõi: Đối với trường hợp cong nhẹ, không đau, không ảnh hưởng quan hệ tình dục, hoặc bệnh Peyronie đang ở giai đoạn sớm, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi thêm.
- Thuốc uống: Một số loại thuốc uống như Vitamin E, Colchicine, Tamoxifen, Pentoxifylline, hoặc thuốc ức chế PDE5 (Tadalafil) đôi khi được sử dụng, chủ yếu để giảm đau và có thể làm chậm quá trình hình thành sẹo trong giai đoạn viêm. Tuy nhiên, hiệu quả trong việc làm thẳng dương vật của thuốc uống thường hạn chế, đặc biệt khi mảng xơ đã hình thành và ổn định. Việc dùng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ.
- Thuốc tiêm trực tiếp vào mảng xơ: Đây là phương pháp hiệu quả hơn thuốc uống đối với bệnh Peyronie. Các loại thuốc như Verapamil, Interferon, hoặc Collagenase Clostridium Histolyticum (Xiaflex – đã được FDA phê duyệt) được tiêm trực tiếp vào mảng xơ để phá vỡ hoặc làm mềm mô sẹo, giúp giảm độ cong. Cần thực hiện nhiều liệu trình tiêm trong vài tháng.
- Liệu pháp sóng xung kích ngoại bào (ESWT): Sử dụng sóng âm năng lượng thấp chiếu vào mảng xơ nhằm phá vỡ mô sẹo và kích thích lành thương. Hiệu quả trong việc giảm cong còn đang được nghiên cứu, nhưng có thể giúp giảm đau.
- Thiết bị kéo giãn dương vật (Penile traction therapy): Sử dụng một thiết bị cơ học để kéo giãn dương vật trong vài giờ mỗi ngày, kéo dài nhiều tháng. Phương pháp này có thể giúp cải thiện độ cong và chiều dài dương vật ở một số bệnh nhân, đặc biệt khi kết hợp với các liệu pháp khác.
Phẫu thuật chỉnh thẳng dương vật
Phẫu thuật thường được chỉ định cho các trường hợp cong nặng, ổn định (không thay đổi độ cong trong ít nhất 6-12 tháng) gây khó khăn đáng kể khi quan hệ tình dục, hoặc khi các phương pháp điều trị khác thất bại. Có các kỹ thuật phẫu thuật chính:
- Phẫu thuật làm ngắn bờ đối diện (Plication Techniques – ví dụ: Nesbit): Bác sĩ sẽ tạo các nếp gấp hoặc cắt bỏ một phần nhỏ bao trắng ở phía đối diện với chỗ cong, làm cho bên dài hơn ngắn lại bằng bên cong, giúp dương vật thẳng ra. Kỹ thuật này tương đối đơn giản, ít nguy cơ rối loạn cương dương, nhưng có thể làm dương vật ngắn đi một chút.
- Phẫu thuật cắt bỏ/rạch mảng xơ và ghép vật liệu (Grafting Techniques): Bác sĩ sẽ rạch hoặc cắt bỏ mảng xơ cứng, sau đó dùng một mảnh ghép (từ tĩnh mạch tự thân, da bìu, hoặc vật liệu sinh học/tổng hợp) để lấp vào khoảng trống trên bao trắng. Kỹ thuật này giúp bảo tồn chiều dài dương vật tốt hơn nhưng phức tạp hơn và có nguy cơ rối loạn cương dương sau mổ cao hơn.
- Đặt vật hang nhân tạo (Penile Prosthesis Implantation): Phương pháp này được chỉ định cho nam giới bị cong dương vật kèm theo rối loạn cương dương nặng không đáp ứng với các điều trị khác. Bác sĩ sẽ đặt thiết bị bơm vào trong vật hang, giúp tạo độ cương cứng và đồng thời có thể nắn chỉnh làm thẳng dương vật trong quá trình phẫu thuật.
Lựa chọn phương pháp điều trị nào phụ thuộc vào sự đánh giá của bác sĩ chuyên khoa và tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Điều quan trọng là cần thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ về lợi ích, rủi ro và kết quả mong đợi của mỗi phương pháp trước khi quyết định. Việc điều trị tại các bệnh viện hoặc phòng khám nam khoa uy tín với bác sĩ có kinh nghiệm sẽ đảm bảo an toàn và hiệu quả cao nhất.
